Zalety szkół Montessori

Na tej stronie:

Lista szkół
Pedagogika Montessori
Najważniejsze elementy metody Montessori
Praktyki stosowane w klasach Montessori
Zalety szkół Montessori: pytania i odpowiedzi

Wielu rodziców, których dzieci dopiero rozpoczynają naukę, ale także tych, którzy już przeszli przez kilka jej etapów, zauważa poważne wady standardowej edukacji. Oczywiście szkoły publiczne umożliwiają rozwój intelektualny dziecka, jednak w wielu przypadkach także wpływają na zahamowanie jego predyspozycji. Nauczyciele, z wielu powodów nie mają możliwości w pełni zająć się dzieckiem i indywidualnie podejść do jego potrzeb. Dlatego też znaczna część rodziców zauważa, że ich dziecko nie może rozwinąć swojego potencjału w zwykłej szkole. Jakie mamy opcje? Możemy pomyśleć o szkołach prywatnych. Tu wybór jest naprawdę duży, a przez to trudny. Co będzie najlepsze dla dziecka? Co pomoże mu się rozwijać?

W tym artykule omówimy niezwykle popularną, choć niestety niezbyt dobrze zrozumianą metodę Montessori, która - jeśli jest poprawnie wprowadzona w życie - może okazać się znakomitym sposobem na wyedukowanie dziecka inteligentnego, kreatywnego i empatycznego. Na czym polega metoda Montessori i jakie są jej największe zalety?

Pedagogika Montessori

Maria Montessori była wykwalifikowaną lekarką i badaczką, która zajęła się edukacją dzieci z upośledzeniem umysłowym. Na początku XX wieku dzieci te trzymane były w szpitalach psychiatrycznych dla osób dorosłych. Gdy w końcu otwarto instytut zajmujący się dziećmi z upośledzeniami, Montessori zaczęła w nim pracę, która pokazała jej, iż odpowiednie metody nauczania są w stanie pomóc usamodzielnić się chorym. Te same metody wprowadziła zatem do nauki z dziećmi zdrowymi i okazało się to strzałem w dziesiątkę.

Najważniejsze elementy metody Montessori

Dziecko jest w centrum

Metoda Montessori opiera się przede wszystkim na obserwowaniu i wspieraniu dziecka, nie zaś na zmuszaniu go do czegokolwiek, jak w tradycyjnych szkołach. To uczeń samodzielnie wybiera materiały, które interesują go najbardziej, rozwija się we własnym rytmie i tempie. W szkołach Montessori szanuje się to, że każde dziecko jest inne i trzeba podchodzić do niego jako do jednostki, nie zaś do części ogółu. Ważne jest także to, aby pozostawić uczniowi jak największe pole wyboru, swobodę, która zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa i sprawczości. Wielu rodziców obawia się, iż bez jasnego ustalenia granic, dziecko nie będzie rozumiało, jak ma się zachowywać. Metoda Montessori pokazuje jednak, że można sobie z tym poradzić. Jak?

Doświadczenie i aktywność

Dziecko uczy się najaktywniej nie przy książkach, próbując zapamiętać to, co zostało przez kogoś napisane, ale poprzez doświadczenie i aktywność. Metoda Montessori ma zapewnić mu jak największą możliwość działania, poznawania na własnej skórze życia i codzienności, dotykania i poruszania się. To sprawia, że wiedza przechodzi z abstraktu do konkretu i jest dużo łatwiej przyswajana, nawet przez najmłodszych.

Swoboda

To jeden z najtrudniejszych do pojęcia elementów metody Montessori dla rodziców, którzy sami edukowani byli w tradycyjnym modelu. Trudno im bowiem zrozumieć, że dziecko jest w stanie nauczyć się więcej w trakcie zabawy, niż podczas wertowania książeczek z literkami. A tymczasem, przede wszystkim, jest to najlepszy sposób na to, by uczeń był zainteresowany samym procesem nauki i to nie tylko przez krótki okres. Przypomnijcie sobie, jak początkowo idąc do szkoły chcieliście uczyć się wszystkiego, szybko jednak straciliście zapał. W szkołach montessoriańskich coś takiego nie ma miejsca. Dziecko układa puzzle przez tydzień, jeśli ma na to ochotę, poznając przy tym swoje możliwości i sposoby na zdobywanie wiedzy. Po tym czasie samo skieruje się w stronę czegoś zupełnie innego, co pozwoli mu na dalszą naukę. Każde doświadczenie przynosi nam rozwój - nie wolno o tym zapominać.

Samodzielność

To jedna z głównych zasad Montessori - zrób to sam! Nauczyciel ma za zadanie jedynie wskazać dziecku, jak można wykonać dane zadanie w sposób modelowy. Dziecko może powtórzyć ruchy pedagoga, ale może także zrobić coś zupełnie innego, bardziej kreatywnego, skupionego na innych aspektach. Zadaniem nauczyciela jest zauważenie tego i wyciągnięcie wniosków. Zadaniem dziecka jest tylko nauczenie się samodzielnego podejmowania decyzji. To uczy nie tylko samodzielności, ale tego, że nie ma złych odpowiedzi, są po prostu różne pytania, które możemy zadać. Ta metoda nie ma bowiem za zadanie zamykać umysłu dziecka, ale go otwierać.

Praktyki stosowane w klasach Montessori

Przyjrzymy się trzem praktykom stosowanym w klasach Montessori: nieprzerwanym okresom pracy, konkretnej nauce i współpracy między uczniami.

Nieprzerwane cykle pracy

Jednym z plusów edukacji Montessori jest nieprzerwany cykl pracy. Niektóre badania pokazują, że nieprzerwany czas pracy może zwiększyć skupienie, koncentrację i dyscyplinę. Może również poprawić miękkie funkcje społeczne. Dla przykładu Jacqueline Cossentino ("Montessori Schools Help Children Exposed to Trauma", 2016) omawia, w jaki sposób nieprzerwany cykl pracy powoduje rodzaj podwyższonej świadomości, podobnie jak medytacja. Głęboka koncentracja jest podstawą zarówno pedagogiki Montessori, jak i medytacji. Tak jak regularna medytacja, pozwala osobie praktykującej stać się spokojniejszą, bardziej świadomą i ogólnie mającą większą samokontrolę. Maria Montessori odkryła, że dzieci, które angażują się i mocno koncentrują na celowej pracy, stają się spokojniejsze, mają bardziej rozwiniętą samokontrolę i wyższe kompetencje społeczne.

Ucieleśnione poznanie

Uczniowie używają "ucieleśnionego poznania": uczą się poprzez swoje umysły i ciała. Zalety takiej nauki są dobrze znane. Używając rąk do pracy z przedmiotami, angażują wiele zmysłów. W ten sposób uczą się szybciej i wydajniej. Stają się bardziej skupieni i zaangażowani. Angeline Stoll Lillard wykonała wiele badań na temat pedagogiki Montessori. W "Montessori: The Science Behind the Genius (2005)" bardziej szczegółowo opisuje korzyści wynikające z ucieleśnionego poznania. Istnieje wiele badań pokazujących, że ruch i poznanie są ze sobą ściśle powiązane. Ludzie lepiej postrzegają przestrzenie i przedmioty, oceniają szybciej i dokładniej, lepiej zapamiętują informacje i wykazują lepsze poznanie społeczne, gdy ich ruchy są dostosowane do tego, o czym myślą lub czego się uczą. Tradycyjne klasy nie są nastawione na wykorzystanie związku między ruchem a poznaniem. Natomiast w Montessori jest on kluczowy.

Umysł i ciało są ze sobą ściśle powiązane - uczymy się najlepiej, kiedy możemy poruszać naszymi ciałami w sposób zgodny z naszym poznaniem. Nic w tym dziwnego, ponieważ nasze umysły ewoluowały w kierunku działania, zachowania w otoczeniu. Materiały sensoryczne wykorzystywane w placówkach Montessori są specjalnie zaprojektowane, aby m.in. szkolić zmysły i rozwijać zdolności motoryczne.

Uczenie się od siebie nawzajem

Inna praktyka Montessori to wzajemne uczenie się uczniów od siebie. Podsumowując, sytuacje, w których dzieci uczą się od swoich rówieśników za pomocą specyficznych, ustrukturyzowanych instrukcji, są bardzo korzystne. Programy nauczania rówieśniczego można włączyć do tradycyjnych metod nauczania i są one tam coraz częściej wykorzystywane. W edukacji Montessori są kluczowe.

Zalety szkół Montessori: pytania i odpowiedzi

Zapytaliśmy Tima Seldinga, prezesa Fundacji Montessori i przewodniczącego Międzynarodowej Rady Montessori, o korzyści i zalety edukacji Montessori.

Our Kids: Jakie są unikalne cechy szkoły Montessori?
Tim Selding: To, o co stara się szkoła Montessori, to nie tworzenie filozofii edukacji czy znormalizowanego programu nauczania, ale podążanie za dzieckiem. Szkoły są projektowane wokół tego, co wiemy o poszczególnych stadiach rozwojowych dzieci. Nasi nauczyciele i szkoły postrzegają każde dziecko jako wyjątkową osobę. Montessori nie jest jednym podejściem dla każdego dziecka, ale takim, które pasuje do osobowości i poziomu wiekowego każdego dziecka i pozwala mu uczyć się we własnym tempie.

Our Kids: Jakie są zalety szkoły Montessori?
Tim Selding: Zawartość tego, co jest w szkołach Montessori, jest równa, jeśli nie lepsza, od tej, którą można znaleźć w najlepszych programach niepublicznych i publicznych szkół. Mamy znacznie lepsze wyniki w nauce, dojrzałość emocjonalną i umiejętności społeczne u dzieci ze szkół Montessori. Dziecko, które kończy taką edukację, spełnia najśmielsze marzeniem profesorów. Są to zazwyczaj supergwiazdy. Niektóre z największych na świecie korporacji, w tym Google.com i Amazon.com, są prowadzone przez naszych absolwentów.

Our Kids: Skąd mam wiedzieć, czy szkoła Montessori jest odpowiednia dla mojego dziecka?
Tim Selding: Niezależnie od tego, czy dziecko jest ponadprzeciętnie utalentowane, czy nieco poniżej średniej, a nawet ma specjalne potrzeby edukacyjne, metoda ta działa. Problemem może być podejście rodziców. Wielu z nich bardzo niepokoi się wynikami w nauce dziecka i testami. Nasze dzieci nie są oceniane. Chodzi o rozwijanie wewnętrznej motywacji oraz o rozwój charakteru, w przeciwieństwie do podejścia, które oferuje nagrody, takie jak stopnie.

Więcej o prywatnych szkołach i przedszkolach Montessori.

Osoby, które to czytały, również oglądały:

Warto przeczytać

	Szkoła ( = Warta specjalnej uwagi )	Klasy	Rodzaj	Język / Rodzaj
2	Przedszkole Baby City ul. Zielona 42, Warszawa, 02-913	żłobek (2,5 lat) do zerówka	Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Reggio Emilia Waldorf	angielski, hiszpański Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN) Reggio Emilia Waldorf
2	English Montessori School Katowice ul. J Gallusa 10, Katowice, 40-594	przedszkole (2,5 lat) do kl. 8	Montessori	angielski, polski Montessori
1	Warsaw Montessori Family ul. Szwoleżerów 4, Warszawa, 00-464	żłobek (18 miesięcy) do kl. 12	Diploma programme Międzynarodowa Matura IB Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, polski Diploma programme Międzynarodowa Matura IB Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
1	Montessori Farm School - szkoła z internatem Białka 155, Radzyń Podlaski, 21-300	kl. 6 do kl. 12	Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)	angielski, polski Montessori Polski program nauczania (Ministerstwo Edukacji Narodowej, MEN)
0	Szkoła Podstawowa Nr 2 Przymierza Rodzin im. ks. Jana Twardowskiego Racławicka 14, Warszawa, 02-601
0	Szkoła Promitis Wileńska 18 lok. U7, Warszawa, 03-416
0	Collegium Gostynianum zespół szkół katolickich im. ks. Kazimierza ul. Droga Męczenników Majdanka 27, Lublin, 20-325
0	Sopocka szkoła Montessori Tatrzańska 19, Sopot, 81-814
0	Montessori Wesoła Aleja Piłsudskiego 4d, Warszawa, 05-077
0	Montessori International School Potockiej 38, Poznań, 60-211
0	Wielicka Szkoła Montessori Kościuszki 36a, Wieliczka, 32-020
0	Korczak Szkoła Montessori Kowelska 1 , Warszawa, 03-432
0	Polski Ośrodek Edukacji Montessori Henryka Pobożnego 1, Warszawa, 02-496
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum 'Otwarte Drzwi' Aleja Niepodległości 36, Poznań, 61-714
0	Montessori Elipsoida W. Żeleńskiego 3, Warszawa, 02-403
0	Miejskie Przedszkole nr 14 z oddziałami integracyjnymi im. Marii Montessori ul. Nawojowska 9, Nowy Sącz, 33-300
0	Montessori Neo School Średniawskiego 27, Myślenice, 32-400
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa Montessori Nadbystrzycka 162, Lublin, 20-506
0	Montessori BONA VENTURA Broniewskiego 19, Szczecin, 71-460
0	Szkoła Podstawowa Montessori w Rzeszowie Konfederatów Barskich 40 B, Rzeszów, 35-321
0	J. Addison School 2 Valleywood Drive, Markham, L3R 8H3
0	Ala ma kota ul. Żołny 63a, Warszawa, WARSZAWA, POLSKA
0	Niepublicznej Szkoły Podstawowej Montesorii w Lublinie Nadbystrzycka 162, Lublin, 20-506
0	Niepubliczna Szkoła Podstawowa im. Marii Montessori Trasa Północna 15, Zielona Góra, 65-119
0	Villa Montessori Rycerska 8, Poznań, 60-346
0	Szkoła Podstawowa Nr 3 Przymierza Rodzin Nocznickiego 7, Warszawa, 01-948

4. Expo Szkół Niepublicznych, 10 lutego 2024 r. O tegorocznych targach